W trakcie zajęć omówione zostaną współczesne tendencje w zakresie przemian systemu kształcenia dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz funkcjonalne następstwa oddziaływania systemu edukacji na rozwój dziecka. Zostanie także przeprowadzona krytyczna analiza systemów wsparcia dzieci i uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz rozwijana będzie gotowość do przyjęcia odpowiedzialności za własne przygotowanie do pracy z dzieckiem i rodziną dziecka zagrożonego niepełnosprawnością i z niepełnosprawnością.

Celem przedmiotu jest zapoznanie słuchaczy z podstawami teoretycznymi pracy dydaktycznej z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz rozwijanie praktycznych umiejętności w tym zakresie. Uczestnicy zajęć poznają strukturę organizacyjną w polskim systemie edukacyjnym uczniów z niepełnosprawnościami. Rozważą związek wartości z doborem celów uczenia i nauczania, wychowania, specyfiką doboru treści programowych, formami i zasadami pracy dydaktycznej na różnych etapach edukacji. Dodatkowo uczestnicy zajęć poznają rozwiązania prawne oraz wynikające z praktyki pedagogicznej związane z ocenianiem uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Treści programowe:

  • Cele, obszary pedagogiki specjalnej, specjalności, interdyscyplinarny wymiar pedagogiki specjalnej oraz aspekty historyczne.
  • Założenia biopsychospołecznej koncepcji niepełnosprawności, rodzaje i przyczyny niepełnosprawności.
  • Zmiany w podejściu do osób z niepełnosprawnością, zmiany w definiowaniu pedagogiki specjalnej.
  • Prawa podstawowe określone w Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach dziecka (ang.: UNCRC) oraz Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych (ang.: UNCRPD),
  • Pedagogika specjalna w kontekście zmian(kształcenie specjalne- kształcenie integracyjne edukacja włączająca).
  • System edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością.
  • Regulacje prawne w zakresie kształcenia dzieci i uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
  • Rodzina i środowisko pozarodzinne dziecka z niepełnosprawnością
  • Dziecko, uczeń, dorosły z niepełnosprawnością w społeczeństwie- integracja i włączenie społeczne.

Przedmiot ma na celu wyposażenie słuchaczy w wiedzę z zakresu pedagogiki specjalnej jako nauki interdyscyplinarnej. Przedstawiony zostanie jej związek z medycyną i innymi naukami społecznymi. Ukazane zostaną tradycyjne i współczesne paradygmaty w pedagogice specjalnej, jak również klasyczne i współczesne ujęcia systematyki pedagogiki specjalnej. Na zajęciach zostaną zaprezentowane formy edukacji uczniów z niepełnosprawnością oraz specyfika pracy: edukacyjnej, rehabilitacyjnej, opiekuńczo-wychowawczej, resocjalizacyjnej i socjoterapeutycznej. Słuchacz pozna zasady  pracy pedagogicznej w pedagogice specjalnej, podstawowe pojęcia, klasyfikacje, edukację oraz przepisy prawne ją regulujące. jak również funkcjonowanie społeczne osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami, przewlekłymi chorobami i niedostosowaniem społecznym.

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów ze współczesnym modelem wczesnego wspierania rozwoju dziecka oraz obowiązującymi standardami i zaleceniami. Podczas zajęć omówione zostaną następujące zagadnienia: koncepcja wczesnego wspomagania i wczesnej interwencji; standardy wczesnego wspomagania rozwoju i rekomendacje The European Association on Early Childhood Intervention; model wczesnego wspomagania i wczesnej interwencji uwzględniający środowisko rodzinne dziecka zagrożonego niepełnosprawnością; organizacja opieki nad małym dzieckiem w Polsce.

Treści programowe

-          Możliwości i sposoby zastosowania biopsychospołecznego modelu niepełnosprawności w pracy z dzieckiem i rodziną przez specjalistów na etapie diagnozy, planowania oraz realizowania wsparcia WWR.

-          Rozwój prawidłowy a rozwój zakłócony - czynniki warunkujące rozwój dziecka oraz programy wczesnej stymulacji (czynniki rozwoju i środowisko wychowawcze małego dziecka), w tym system przywiązaniowy w cyklu życia oraz w kontekście trudności w uczeniu się.

-          Zaburzenia rozwojowe - opóźnienie rozwoju - niepełnosprawność: etiologia, typy, rodzaje.

-          Rozpoznanie kliniczne a zaburzeniu funkcjonowania małego dziecka - sygnały ostrzegawcze.

-          Wieloprofilowość oddziaływań stymulacyjnych w procesie wspomagania rozwoju, analiza sfer rozwoju: rozwój percepcyjno-motoryczny, poznawczy, w zakresie komunikacji i emocjonalno-społeczny małego dziecka, wzajemne uwarunkowania zaburzeń - profilaktyka pierwotna i wtórna.

-          Proces uczenia małego dziecka wieku 0-6 lat – mechanizmy uczenia w aspekcie teorii J. Piageta, L. Wygotskiego, M. Montessori, modele wspomagania rozwoju w procesie uczenia.

-          Teoria przywiązania, podstawowe założenia, style przywiązania, praca z dzieckiem w zależności od stylu przywiązania, zaburzenia więzi u dzieci, profesjonalna opieka nad dziećmi z zaburzeniami więzi, wspieranie rozwoju bezpiecznej więzi – wskazówki dla rodziców, nauczycieli, opiekunów.